Jezioro możliwości

Sztuczny zbiornik wodny w Tarnobrzegu staje się jednym z najbardziej atrakcyjnych miejsc do wypoczynku na Podkarpaciu. Przyjeżdżają tu nawet mieszkańcy spoza regionu. Czysta woda, piaszczysta plaża, ścieżki spacerowe i rowerowe sprawiają, że miejsce spełnia wymagania nawet najbardziej wymagających gości.  

Pod Tarnobrzegiem od 1964 r. wydobywano rudę siarkową metodą odkrywkową. Przez ten czas Kopalna Siarki „Machów”, jeden z największych tego typu zakładów na świecie, wydobyła ponad 11 mln ton surowca. Po zaniechaniu eksploatacji złoża w 1992 r., w ramach prowadzonych prac rekultywacyjnych powstał zbiornik wodny wraz z wybudowanym układem budowli hydrotechnicznych, służącym do napełnienia jeziora wodą z Wisły i okresowej wymiany wody. Samo napełnianie go wodą trwało ponad 4 lata.

Fot. Maciej Rałowski

Jezioro Tarnobrzeskie pod wieloma względami różni się od innych zbiorników wodnych w Polsce. Powstało poprzez zalanie wodą z pobliskiej Wisły wyrobiska górniczego po odkrywkowej kopalni siarki w Tarnobrzegu. Ma 455 ha powierzchni lustra wody, 42 m głębokości (to czwarty najgłębszy sztuczny zbiornik w Polsce) i doskonałe warunki do żeglarstwa, windsurfingu, nurkowania, łowienia ryb oraz wszelkich innych aktywności wodnych. Wypełnia go krystalicznie czysta woda o dużej przejrzystości. Światło słoneczne dociera do najgłębszych miejsc, dzięki czemu nurkowie nie muszą używać latarek. Wokół zbiornika ciągnie się najdłuższa w południowej Polsce piaszczysta plaża o długości 3,2 km.

Fot. Maciej Rałowski

W 2012 r. dawne wyrobisko posiarkowe zostało przekazane Gminie Tarnobrzeg. Pomimo że rekreacja rozwija się w tym miejscu od ponad 12 lat, dopiero dzięki projektowi partnerskiemu „Rewitalizacja zdegradowanych obszarów gmin Tarnobrzega, Nowej Dęby, Baranowa Sandomierskiego i Gorzyc” oraz dwóm synergicznym przedsięwzięciom stworzone zostały warunki do wypoczynku na najwyższym poziomie. Włodarzy czterech gmin wchodzących w skład Tarnobrzeskiego Obszaru Funkcjonalnego zjednoczył nadrzędny cel – zagospodarowanie zdegradowanych, poprzemysłowych przestrzeni publicznych na cele społeczne oraz gospodarcze. Każda z gmin w ramach projektu partnerskiego wybrała inny zakres prac w zależności od lokalnych potrzeb. Tarnobrzeg postawił na zagospodarowanie terenów wokół Jeziora Tarnobrzeskiego. Nowa Dęba przebudowała wielorodzinny budynek mieszkalny z przeznaczeniem na cele społeczne i gospodarcze, wraz z funkcjonalnym i estetycznym zagospodarowaniem otoczenia. Baranów Sandomierski zajął się przebudową infrastruktury hali sportowej w Skopaniu, a w Gorzycach zagospodarowano zdegradowaną przestrzeń publiczną na park miejski.

Perła w koronie 

Gmina Tarnobrzeg w ramach projektu partnerskiego zadbała o tereny wokół jeziora. Powstały cztery punkty gastronomiczne, trzy altany grillowe, trzy place zabaw, park linowy, boisko do siatkówki plażowej i budynek z pomieszczeniami przeznaczonymi dla policji, pomocy medycznej, pokój rodzinny oraz sanitariaty. Wybudowano również dwie strefy parkingowe na 329 miejsc postojowych. – Zapewniliśmy mieszkańcom i gościom wszystko, co potrzebne, aby mogli bezpiecznie dojechać i miło spędzić cały dzień nad jeziorem – mówi Dariusz Bożek, prezydent Tarnobrzega. Gmina pozyskała również środki z działania 5.1 Infrastruktura drogowa RPO WP na projekt „Budowa drogi dojazdowej do terenów inwestycyjnych miasta Tarnobrzega”. W 2021 r. wybudowano 4,6 km dwupasmowej drogi dojazdowej do jeziora w ciągu ulic Żeglarskiej i Plażowej oraz rondo. – Pamiętamy także o rowerzystach i pieszych, dlatego dla nich został wykonany odrębny pas rowerowy, a chodniki oddzielono pasem zieleni. Teraz można bezpiecznie przyjechać rowerem z centrum miasta nad jezioro. Cieszę się, że bardzo dużo osób korzysta z tej możliwości – podkreśla Dariusz Bożek.

Fot. Maciej Rałowski

Kontynuacją dwóch zakończonych latem 2021 r. inwestycji nad zbiornikiem jest przedsięwzięcie „Budowa parkingów przy Jeziorze Tarnobrzeskim wraz z infrastrukturą towarzyszącą w ramach projektu rewitalizacja zdegradowanych obszarów poprzemysłowych Miasta Tarnobrzega poprzez zagospodarowanie terenów wokół Jeziora Tarnobrzeskiego”. Koszt to przeszło 16,5 mln zł, z czego 13,6 mln pochodzi z dotacji z budżetu państwa. Prace mają się zakończyć wiosną 2023 r. Inwestycja zakłada powstanie 1553 miejsc parkingowych z systemem monitoringu, toaletami publicznymi i elementami małej infrastruktury.

Łączna wartość projektów infrastrukturalnych nad Jeziorem Tarnobrzeskim wynosi prawie 42 mln zł.

Komponent społeczny 

Równolegle z projektami infrastrukturalnymi Powiatowy Urząd Pracy w Tarnobrzegu podjął ścisłą współpracę z jednostkami samorządowymi należącymi do MOF Tarnobrzeg w celu aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych w obiektach będących rezultatem projektów inwestycyjnych. – Projekt realizowany przez Powiatowy Urząd Pracy daje szansę na aktywizację zawodową 39 osób bezrobotnych w ramach trzech ścieżek, których wybór uzależniony jest od indywidualnych planów działania, opracowanych przez doradcę zawodowego wspólnie z osobą bezrobotną – wyjaśnia Dariusz Bożek.

Fot. Maciej Rałowski

Od 2021 r. Tarnobrzeska Agencja Rozwoju Regionalnego realizuje projekt „Wsparcie przedsiębiorczości na terenie MOF Tarnobrzeg” w ramach działania 7.3 Wsparcie rozwoju przedsiębiorczości. Grupą docelową są osoby bezrobotne, bierne zawodowo, w tym znajdujące się w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy (tj. kobiety, osoby długotrwale bezrobotne, niepełnosprawne i niskowykwalifikowane) w wieku 30 lat i więcej. Dotychczas 50 uczestnikom projektu udzielono dotacji wraz ze wsparciem pomostowym. – Liczymy na to, że osoby uczestniczące w projekcie zwiększą swą aktywność zawodową, a tym samym szansę na zatrudnienie. Zależy nam na tym, żeby po przebyciu szkoleń i staży podjęły one pracę przy utrzymaniu zrewitalizowanego terenu czy w punktach gastronomicznych. Mamy nadzieję, że część z nich uruchomi własną działalność gospodarczą. Jezioro Tarnobrzeskie, a także zrewitalizowane tereny w Baranowie Sandomierskim, Gorzycach i Nowej Dębie mają duży potencjał i oferują perspektywy rozwoju zawodowego – mówi Dariusz Bożek.

Łączna wartość projektów społecznych wynosi ponad 3,7 mln zł. 

Na tym nie koniec 

Gmina wiąże z tym miejscem kolejne marzenia, które zamierza przekuć w projekty. Pod złożem siarki występują lecznicze wody siarczkowe. W innych miejscowościach, takich jak np. Busko-Zdrój, są one z powodzeniem wykorzystywane w leczeniu chorób narządów ruchu czy skóry. Wyniki badań ekspertów z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, przeprowadzone w 2021 r., potwierdziły stałość składu chemicznego wód siarczkowych z otworu O-22 znajdującego się w rejonie Jeziora Tarnobrzeskiego. Mogą więc być wykorzystywane do celów leczniczych. W 2022 r. miasto rozpoczęło procedurę związaną z wydobyciem wód siarczkowych. – Jeśli udałaby się ich eksploatacja, można będzie pomyśleć o ofercie leczniczej w Tarnobrzegu. Planujemy też rozszerzyć możliwości rozwoju sportów wodnych m.in. poprzez budowę profesjonalnej bazy kajakowej i żeglarskiej. Prężnie działają kluby kajakowe, więc chętnych do uprawiania tego sportu nie zabraknie – podsumowuje prezydent Dariusz Bożek.

Andrzej Szoszkiewicz

Rewitalizacja zdegradowanych obszarów gmin Tarnobrzega, Nowej Dęby, Baranowa Sandomierskiego i Gorzyc
Beneficjent: Miasto Tarnobrzeg
Działanie: 6.3 Rewitalizacja przestrzeni regionalnej
Wartość projektu: ok. 19,2 mln zł
Dofinansowanie z UE: ok. 8,9 mln zł