Koleją do gwiazd

Otwarcie Obserwatorium Astronomicznego w Tymcach oraz Galerii Kolejnictwa Stacja Basznia to drugi etap rewitalizacji gminy Lubaczów. Gmina staje się miejscem coraz bardziej atrakcyjnym do życia, ale też niezwykle ciekawym turystycznie.

Pierwszy etap rewitalizacji rozpoczął się w 2011 r. – Określiliśmy wtedy główne kierunki zmiany obszarów zdegradowanych. Budując koncepcję przyszłych przeobrażeń na tym terenie, zdecydowaliśmy się zainwestować w turystykę powiązaną w naturalny sposób z dziedzictwem historycznym tego regionu – mówi Wiesław Kapel, wójt Gminy Lubaczów. W 2013 r. powstała Kresowa Osada – wioska tematyczna, na której znajdują się: stylizowana restauracja, muzeum, zabytkowa zabudowa oraz budynki warsztatowe. Kolejny etap obejmował m.in. rewitalizację obiektów pokolejowych, które dzięki środkom z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego zyskały nowe życie.

Nowy kierunek

Dawną linią kolejową Jarosław–Sokal (ob. Munina-Hrebenne) przez ponad 100 lat kursowały parowozy, zatrzymując się m.in. na stacjach Basznia i Basznia Dolna. Specjalne instalacje, zwane wieżami ciśnień, zaopatrywały je w wodę. Jednak gdy na początku lat 90. XX w. lokomotywy parowe zastąpiono spalinowymi, infrastruktura hydrotechniczna stała się niepotrzebna i rozpoczął się proces jej dewastacji. Dzięki determinacji samorządu udało się pozyskać środki na rewitalizację tutejszej wieży ciśnień i hydrofornię w Tymcach, a także nieużytkowane już budynki stacyjne w Baszni i Baszni Dolnej. I nadać im nowe funkcje.

– Inwestycje w zakresie rewitalizacji całkowicie zmieniły te miejsca. Przestały one być mało estetycznymi, nikomu niepotrzebnymi budowlami. Stały się nowoczesnymi obiektami edukacyjnymi odwiedzanymi przez turystów z całej Polski. Ten nowy kierunek rozwoju to impuls dla kolejnych przedsięwzięć turystycznych – tłumaczy Wiesław Kapel.

Niebo i ziemia

W efekcie tych działań niewielka stacja Basznia stała się galerią kolejnictwa, gdzie można odkrywać historię linii kolejowej Jarosław–Sokal, a zabytkowa lokomotywa parowa TY2-7 z pierwszej połowy ubiegłego wieku zachwyca swym majestatem. Wieża ciśnień w Tymcach przeobraziła się w najnowocześniejsze i najlepiej wyposażone obserwatorium astronomiczne w Polsce. Prowadzone są w nim warsztaty dla dzieci i młodzieży, obserwacje Słońca oraz nocnego nieba. Tuż obok stacji Basznia Dolna powstało zaplecze schroniskowe dla grup zorganizowanych.

– Mamy za sobą pierwszy pełny sezon działalności. Odwiedzają nas zorganizowane wycieczki dzieci, młodzieży i dorosłych, turyści indywidualni, pasjonaci astronomii i kolejnictwa – podsumowuje Bernadeta Gujda-Rawska z Referatu Rozwoju i Promocji Urzędu Gminy Lubaczów.

Marek Rokita