Piękny Wschód

Zrównoważona turystyka, mobilność miejska i odporność na zmiany klimatu. Region lepiej skomunikowany z resztą kraju, bardziej konkurencyjne firmy i stabilne dostawy zielonej energii. Sprawdź, jak w te obszary możemy inwestować z programu ponadregionalnego dostępnego dla województw Polski Wschodniej.

Jego celem jest wyrównanie szans regionów słabiej rozwiniętych w stosunku do pozostałej części kraju. Jest dostępny dla sześciu województw, w tym dla Podkarpacia. Program Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej (FEPW) ma budżet w wysokości 2,65 mld euro na lata 2021-2027. Po te pieniądze już sięgają przedsiębiorstwa, samorządy czy organizacje pozarządowe. Ty też możesz z nich skorzystać.

Na rozwój biznesu

Program pomaga w zwiększeniu konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), które działają m.in. na Podkarpaciu. Firmy mogą korzystać ze wsparcia na rozwój wzornictwa, gospodarkę o obiegu zamkniętym (GOZ) oraz automatyzację i robotyzację MŚP. Ponadto w ramach systemu Platform startowych FEPW finansuje tworzenie innowacyjnych start-upów .

Podkarpacie to pod względem przyrodniczym i krajobrazowym jeden z najpiękniejszych regionów Polski. Turystyka jest ważną gałęzią gospodarki województwa. FEPW oferuje pożyczki dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorców, którzy działają w branży turystycznej lub okołoturystycznej (więcej o pożyczkach).

Kto może wnioskować o dofinansowanie z FEPW

• firmy (mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa, w tym start-upy)
• ośrodki innowacji
• operatorzy systemów dystrybucji energii
• jednostki samorządu terytorialnego
• parki narodowe
• PKP PLK SA i PKP SA
• organizacje pozarządowe

Zobacz ogłoszone nabory wniosków o dofinansowanie projektów

Zielone miasta

Dla miast i otaczających je miejscowości szczególnie ważne jest dofinansowanie na tworzenie i rozbudowę systemów zrównoważonej mobilności. W tym obszarze istotne znaczenie mają rozwiązania, które łączą ruch pieszy i rowerowy z niskoemisyjnym transportem publicznym – miejskim i dalekobieżnym. Tak zorganizowany transport pozwoli mieszkańcom na wygodniejsze dojazdy do szkoły i pracy. Stanowi też alternatywę dla samochodów osobowych, co powinno się przełożyć na odkorkowanie miast, spadek emisji spalin i ograniczenie hałasu.

Program wspiera ekologiczne inwestycje także poza transportem. Miasta będą się łatwiej dostosowywać do zmian klimatu, tworząc na swych obszarach parki, łąki czy stawy i oczka wodne, czyli tzw. zieloną i niebieską infrastrukturę. W czasie upałów będzie to zapobiegać powstawaniu wysp gorąca, a podczas nawałnic ograniczy możliwość podtopień. Przy okazji powstaną nowe przestrzenie rekreacji, a więcej obszarów z roślinnością pozwoli na dłużej zatrzymywać wodę w środowisku (mała retencja).

Przyroda i bioróżnorodność

Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej finansują działania ukierunkowane na czynną ochronę przyrody i różnorodności biologicznej na obszarach Natura 2000. Wsparcie otrzymują projekty, które likwidują bariery w przemieszczaniu się zwierząt. Potrzebne jest łączenie rozdrobnionych kompleksów leśnych, co pozytywnie wpłynie na krajobraz regionów. Program zmierza do zmniejszania negatywnego oddziaływania na ekosystemy poprzez uporządkowanie ruchu turystycznego w parkach narodowych.

Działania FEPW przyczyniają się także do wzrostu świadomości ekologicznej wśród mieszkańców regionu. Przybędzie m.in. ścieżek edukacyjnych, wystaw przyrodniczych i punktów informacji.

Turystyka zrównoważona

Jak wykorzystać walory przyrodnicze i kulturowe makroregionu Polski Wschodniej? Przede wszystkim bez szkody dla środowiska. Program wspiera inwestycje w tworzenie spójnych produktów turystycznych, takich jak szlaki historyczne, kulturowe, przyrodnicze czy krajobrazowe. Powinny być one powiązane z rozwojem tras rowerowych oraz infrastruktury na potrzeby turystyki kajakowej i kamperowej. W związku z tym będą powstawać nowe firmy i miejsca pracy. Wzmocnienie sektora usług wpłynie na wzrost jakości oferty na szlaku i pozwoli przyciągnąć różne grupy turystów.

Energia, drogi i koleje

Operatorzy systemu dystrybucji energii mogą się starać o wsparcie na inwestycje w linie napowietrzne i kablowe, stacje, rozdzielnie i transformatory. Będą mogli rozwijać automatykę, systemy komunikacji oraz IT. Są to elementy, które pozwalają budować inteligentne sieci energetyczne typu smart grid. Umożliwią one sprawne podłączanie rozproszonych odnawialnych źródeł energii i zapewnią większą stabilność dostaw prądu.

Dzięki pieniądzom z FEPW kontynuowane są inwestycje w zakresie połączeń z siecią TEN-T oraz zrównoważonego transportu (np. terminale intermodalne, węzły kolejowe). Nadal wsparcie można uzyskać na budowę lub przebudowę obwodnic oraz inwestycje poprawiające bezpieczeństwo ruchu. Program dofinansowuje też budowę infrastruktury ładowania i tankowania (np. wodór) samochodów elektrycznych.

W obszarze transportu kolejowego inwestycje pomogą unowocześnić infrastrukturę obsługi podróżnych, np. przystanki i dworce kolejowe. Wpłyną na poprawę bezpieczeństwa ruchu oraz integrację z innymi rodzajami transportu zbiorowego. Projekty będą realizowane na odcinkach linii kolejowych, które zwiększają dostępność makroregionu.

Opracował: Jerzy Gontarz