Pod parasolem gmin

W ostatnich latach coraz więcej uwagi poświęcamy ochronie środowiska i zrównoważonemu rozwojowi, co znajduje swoje odzwierciedlenie w licznych inicjatywach promujących odnawialne źródła energii. W województwie podkarpackim projekty parasolowe są przykładem jak skutecznie łączyć troskę o środowisko z korzyściami finansowymi dla mieszkańców.

Dzięki dobrze zarządzanym programom, współfinansowanym z Funduszy Europejskich, mieszkańcy zyskali dostęp do nowoczesnych rozwiązań energetycznych, takich jak instalacje fotowoltaiczne czy pompy ciepła, co przełożyło się na oszczędności za energię. Co więcej, wspólne działania przyniosły wymierne korzyści ekologiczne, przyczyniając się do poprawy jakości powietrza w regionie. Inwestowanie Funduszy Europejskich w ten sposób to przykład dobrze wydanych pieniędzy, które realnie wpływają na jakość życia obywateli.

Można śmiało powiedzieć, że projekty dotyczące ochrony środowiska i klimatu stały się jednym z symboli naszego członkostwa w Unii Europejskiej. Udowadniają, że dzięki wspólnym inicjatywom możemy skutecznie dążyć do poprawy jakości życia, ochrony przyrody i walki ze zmianami klimatycznymi. Świadczą o tym, że że współpraca na poziomie europejskim przynosi realne korzyści zarówno dla lokalnych społeczności, jak i dla całej UE.

Parasol nad OZE

Projekty parasolowe dotyczące rozwoju odnawialnych źródeł energii prowadzone przez gminy to specyficzny rodzaj inicjatyw mających na celu promowanie i wdrażanie rozwiązań dotyczących energii odnawialnej, takich jak instalacje fotowoltaiczne, pompy ciepła czy systemy biogazowe. Główne założenie tych projektów polega na tym, że gmina pełni rolę koordynatora i organizatora dla większej liczby mniejszych inwestycji realizowanych przez mieszkańców, instytucje publiczne lub lokalne przedsiębiorstwa. Projekty parasolowe zakładają:

• wspólną strukturę zarządzania, co umożliwia lepszą koordynację działań, alokację zasobów i monitorowanie postępów prac
• realizację zadań dążących do osiągnięcia wspólnych celów
• skonsolidowane podejście, które pozwala lepiej zarządzać zasobami, redukować koszty i unikać duplikacji działań
• prowadzenie kampanii informacyjnych i edukacyjnych przez gminy, mających na celu zwiększenie świadomości na temat korzyści płynących z OZE.

Prawdziwy boom na projekty parasolowe w województwie podkarpackim nastąpił w latach 2014-2020. To właśnie wtedy, dzięki dużej alokacji Funduszy Europejskich w ramach programu regionalnego, na domach zainstalowano tysiące paneli fotowoltaicznych, które produkują czystą energię dla mieszkańców i przyczyniają się do obniżenia emisji gazów cieplarnianych.

Popularność OZE potwierdzają m.in. dwa projekty: „Odnawialne źródła dla mieszkańców gmin Besko, Zarszyn, Haczów, Brzozów – projekt partnerski” oraz „Rozwój Odnawialnych Źródeł Energii na terenie Gminy Dubiecko, Gminy Krzywcza, Gminy Miejskiej Dynów i Gminy Bircza”. Ich celem była poprawa jakości powietrza w gminach osiągnięta przez zwiększenie poziomu produkcji energii ze źródeł odnawialnych. Te wielomilionowe przedsięwzięcia przyniosły liczne korzyści dla mieszkańców i środowiska, mimo że ich realizacja stanowiła duże wyzwanie dla gmin.

Plusy dominują

– Projekty parasolowe mają wiele zalet, ale również zawierają trudne elementy. Dla mieszkańców korzystne jest bezpieczeństwo prawidłowej realizacji, ponieważ to gmina pozyskuje dofinansowanie, odpowiada za zamówienie urządzeń spełniających określone parametry, realizację projektu, jego rozliczenie, a także gwarantuje prawidłowe funkcjonowanie instalacji. Wszelkie usterki mieszkańcy zgłaszają do gminy, która usuwa je w ramach gwarancji lub ubezpieczenia – mówi Beata Worotyłko z Urzędu Miasta i Gminy Dubiecko. – Projekt był dużym wyzwaniem dla Urzędu Gminy i absorbujący dla pracowników, lecz pozytywny efekt rekompensuje ten trud, a zadowolenie mieszkańców zachęca do podjęcia kolejnych inicjatyw. Z pewnością weźmiemy udział w kolejnych konkursach – mówi Mariusz Bałaban, wójt Beska.

Mieszkańcy szybko dostrzegają korzyści z takich inwestycji, nie tylko ekonomiczne.
– Inwestycje w odnawialne źródła energii mają sens. Po pierwsze, użytkownicy mają tanią energię elektryczną. Korzysta na tym również klimat, gdyż nie zanieczyszczamy środowiska. Ten drugi argument coraz bardziej przebija się do świadomości ludzi – mówi wójt. – Po zakończeniu projektu mogę stwierdzić, że nasza społeczność, mimo początkowych wątpliwości i obaw, jest bardzo zadowolona z uczestnictwa w projekcie. Widzi oszczędności w swoich portfelach oraz odczuwa większy komfort w codziennym życiu. Teraz ludzie dzwonią lub przychodzą do urzędu i pytają, czy gmina będzie realizować podobne projekty – dodaje Beata Worotyłko.

– Do pierwszej inwestycji w OZE mieszkańcy podchodzą ostrożnie, jak do każdej nowości, lecz korzystny efekt ekonomiczny i wyprodukowane nadwyżki energii mobilizują ich do myślenia o kolejnych proekologicznych inicjatywach. Popularnością cieszą się klimatyzatory z funkcją grzewczą i pompy ciepła. Ludzie coraz częściej interesują się możliwością instalacji magazynów energii. Jestem pewny, że gdy pojawi się szansa uzyskania dofinansowania na ten cel, znajdzie się wielu chętnych – mówi Mariusz Bałaban.

Projekty parasolowe to nie tylko przykład udanej współpracy na poziomie lokalnym. Dzięki takim inicjatywom budujemy lepszą przyszłość, w której energia jest czysta, a lokalne społeczności mogą się cieszyć wyższym standardem życia.

Andrzej Szoszkiewicz