Szpital w reakcji na pandemię

Ostatnie dwa lata były dla szpitali prawdziwym testem na przetrwanie. Ze wszystkimi problemami, które przyniosła ze sobą pandemia COVID-19, zmierzył się także Szpital Powiatowy w Nowej Dębie.

Był to czas trudnych zmian, ale w ich rezultacie placówka stała się nowocześniejsza, elastyczniej odpowiada na potrzeby pacjentów i jest lepiej przygotowana na kolejne kryzysowe sytuacje.

Szpital Powiatowy w Nowej Dębie (działający jako SPZZOZ) działa już od 70 lat. Jest to szpital I stopnia referencyjności, ma w swojej strukturze osiem oddziałów o łącznej liczbie 231 łóżek w lecznictwie stacjonarnym, 30 miejsc w Oddziałach Dziennych Psychiatrycznych w Nowej Dębie i w Tarnobrzegu oraz 35 łóżek w Zakładzie Opiekuńczo-Leczniczym. Oferuje świadczenia w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej w 17 poradniach oraz w Poradni Nocnej i Świątecznej Opieki Zdrowotnej. Dysponuje też Zespołem Transportu Sanitarnego oraz Działem Diagnostycznym (14 pracowni). Szpital prowadzi działalność dla pacjentów z powiatu tarnobrzeskiego ziemskiego. Jednakże z powodu braku oddziałów (interna, pediatria) w sąsiednich szpitalach do Nowej Dęby trafiają pacjenci z ościennych powiatów (kolbuszowskiego, miasta Tarnobrzeg, stalowowolskiego i mieleckiego), a nawet z sąsiednich województw.

Trudne wybory

Sytuacja, w jakiej znalazł się szpital w pandemii COVID-19, była daleka od stabilnej zarówno dla pacjentów, jak i personelu. We współczesnej historii nie mieliśmy bowiem do czynienia z podobną sytuacją w wymiarze krajowym i międzynarodowym. W normalnych warunkach szpital przyjmował na oddziały powyżej 7-8 tys. pacjentów rocznie. – Ze względu na zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2 często musieliśmy wstrzymywać przyjęcia na oddziały szpitalne. W ubiegłym roku w naszej placówce stacjonarnie było leczonych 5993 pacjentów, w 2020 r. jeszcze mniej – ok. 5 tys. – mówi Wiesława Barzycka, dyrektor Szpitala Powiatowego w Nowej Dębie.

I to wszystko działo się niedługo po otwarciu (w 2019 r.) nowoczesnego Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii (OAiIT), wybudowanego dzięki wsparciu z RPO WP. Mowa o projekcie „Dobudowa Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii do budynku nr 1 Szpitala – podniesienie jakości i dostępu do świadczonych usług medycznych SPZZOZ w Nowej Dębie” (wartość: 8,28 mln zł; dofinansowanie z UE: 6,54 mln zł). – W szczycie pandemii stanęliśmy przed wyborem – albo zagwarantować leczenie na Oddziale Anestezjologii i Intensywnej Terapii, albo zabezpieczyć znieczulenia pacjentów i pacjentek, którzy trafiali na operacje do Bloku Operacyjnego, przychodzili na badania endoskopowe czy na Oddział Położnictwa. Wybraliśmy to drugie rozwiązanie, które zapewniło kontynuowanie podstawowego leczenia w naszym szpitalu. Teraz jesteśmy na drodze powrotu na normalne tory pracy OAiIT. Pozyskaliśmy cztery nowe lekarki z Ukrainy – dodaje dyrektor Barzycka.

Fot. Maciej Rałowski

Do terapii na oddziale służy nowoczesna aparatura medyczna, m.in. respiratory, pompy infuzyjne, ssaki, aparat do ciągłego leczenia nerkozastępczego, USG, kardiomonitory, bronchofiberoskop i aparat RTG. Zatrudniona wykwalifikowana kadra medyczna zabezpiecza nie tylko OAiIT, ale również znieczulenia podczas zabiegów operacyjnych i wymagających tzw. krótkich znieczuleń. Personel OAiIT zabezpiecza także pacjentów na oddziałach szpitalnych w stanach nagłego zagrożenia życia. Dzięki budowie OAiIT przestano odsyłać pacjentów w ciężkich stanach do ościennych szpitali.

Fot. Maciej Rałowski

Wsparcie dla szpitala

Pierwsze działania administracji szpitala polegały głównie na tym, aby w miarę możliwości zapewnić bezpieczeństwo sanitarno-epidemiologiczne pacjentom i personelowi. – Zwróciliśmy się z apelem i prośbą o pomoc do lokalnych samorządów, firm, przedsiębiorstw, instytucji, stowarzyszeń i osób prywatnych. Nasz apel spotkał się ze wspaniałym odzewem, za co jesteśmy wdzięczni darczyńcom. Otrzymywaliśmy darowizny w postaci środków finansowych, jak i rzeczowych – mówi dyrektor Wiesława Barzycka.

Darczyńcy wspomogli szpital w zakupie środków dezynfekujących, środków jednorazowego użycia, środków ochrony osobistej dla personelu i pacjentów. Magazyn szpitalny zapełnił się tysiącami rękawic i maseczek (zarówno profesjonalnych z koniecznymi certyfikatami, jak i tych zwykłych, materiałowych, szytych przez grupy wsparcia z potrzeby serca), ponadto fartuchami, kombinezonami ochronnymi, przyłbicami, które w niezliczonej liczbie były zużywane w szpitalnych placówkach. Personel otrzymał posiłki, co było miłym gestem ze strony lokalnej społeczności.

Fot. Maciej Rałowski

Samorząd województwa przystąpił do realizacji projektu o zasięgu regionalnym „Zapewnienie bezpieczeństwa i opieki pacjentom oraz bezpieczeństwa personelowi zakładów opiekuńczo-leczniczych, domów opieki społecznej, zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych i hospicjów na czas COVID-19”. W przypadku SPZZOZ w Nowej Dębie objął on wsparciem Zakład Opiekuńczo-Leczniczy.

– Grant był podzielony na dwie części: pierwszą przeznaczoną na finansowanie dodatków do wynagrodzenia dla osób pracujących w ZOL, które ze względów bezpieczeństwa i zmniejszenia ryzyka zakażenia COVID-19 ograniczyły swoje zatrudnienie do jednego miejsca pracy. Pozwoliło to nam na ustabilizowanie sytuacji kadrowej w ZOL-u, gdzie przebywają pacjenci szczególnie narażeni na zachorowanie i obciążeni różnymi schorzeniami. Druga część pomocy pomogła w zakupie środków ochrony indywidualnej dla personelu Zakładu Opiekuńczo-Leczniczego – mówi Beata Cabaj, inspektor odpowiedzialna za koordynację projektów w Szpitalu Powiatowym w Nowej Dębie. Całkowita wartość grantu wyniosła 87 687,60 zł. Dyrektor Wiesława Barzycka podkreśla, że w czasie przyznania grantu ceny środków ochrony indywidualnej były niestabilne i z dnia na dzień szybowały o setki procent w górę, a jedynym uzasadnieniem był zwiększony popyt.

Nowa aparatura i organizacja pracy

Podczas pandemii szpital pozyskał specjalistyczny sprzęt pozwalający zachować odpowiednie warunki sanitarno-epidemiologiczne. Dzięki wsparciu finansowemu i bezpośrednim darowiznom wzbogacił się m.in. w dezynfektory, zamgławiacze, kurtyny. – Agendy państwowe wspierały nas w zaopatrzeniu w środki dezynfekcyjne, drobny sprzęt medyczny, materiały ochrony indywidualnej. Do pomocy przy obsłudze rodzin i opiekunów zostały zadysponowane oddziały Wojsk Obrony Terytorialnej, co było dla nas nieocenioną pomocą ze względu na bardzo liczne absencje personelu oraz obowiązującą kwarantannę. Wprowadzono procedurę pre triage (selekcji pacjentów) przed szpitalną izbą przyjęć. W czasie pandemii obejmowała ona pacjentów pod względem epidemiologicznym i prowadzona była w odrębnym budynku i pomieszczeniach – mówi dyrektor Szpitala Powiatowego.

Uruchomiono, odizolowany od ogółu pacjentów i budynków szpitala, punkt poboru materiału do badań na obecność SARS-CoV-2, ogólnodostępny stacjonarny punkt szczepień wraz z zespołem wyjazdowym. By zwiększyć bezpieczeństwo pacjentów, udostępniono system odczytu badań laboratoryjnych online. Oddział Rehabilitacji wprowadził rehabilitację pocovidową, a poradnie specjalistyczne – system teleporad.

Sprzęt diagnostyczny – mocno wyeksploatowany i zużyty, do czego przyczyniło się częste zamgławianie pomieszczeń – już został w dużej części wymieniony. Starostwo Powiatowe w Tarnobrzegu pomogło w pozyskaniu środków na odnowę aparatury diagnostycznej. Szpital otrzymał z budżetu państwa 2,57 mln zł na zakup cyfrowego aparatu RTG, głowicy kardiologicznej do aparatu USG, myjni do endoskopów, urządzenia do monitorowania nerwów krtaniowych podczas zabiegów operacyjnych, wideogastroskopu, wideokolonoskopu, wymianę windy oraz zakup stacji uzdatniania wody do centralnej sterylizacji.

– W czasie pandemii najgorsza była niepewność, co zastaniemy, przychodząc do pracy. Ze względu na duże zużycie tlenu medycznego w szpitalach z tzw. oddziałami covidowymi mieliśmy duże trudności z zapewnieniem dostępu do tlenu w naszych oddziałach i na Bloku Operacyjnym. Dzięki pomocy pracowników Wojewódzkiego Sztabu Zarządzania Kryzysowego udawało się zapewnić, co prawda na bieżąco i bez żadnych rezerw, dostęp do tlenu. Pacjenci, którzy wymagali okresowej tlenoterapii, korzystali z otrzymanych koncentratorów tlenu – mówi dyrektor Barzycka.

W związku z tym szpital wystąpił do Ministerstwa Zdrowia o dotację na budowę zbiorników tlenu. Wiosną 2022 r. została podpisana umowa w Urzędzie Wojewódzkim w Rzeszowie na ponad 350 na tys. zł na realizację tego zadania. Już przygotowano infrastrukturę pod umiejscowienie dodatkowych zbiorników.

Procedury wprowadzone podczas pandemii zostały dobrze przyswojone i przetestowane, a niektóre ich elementy trafiły do regulaminu szpitala. Po trudnych latach zmagania się z koronawirusem wybuchła wojna w Ukrainie, która destabilizuje sytuację w Europie i niesie innego rodzaju zagrożenia. Administracja szpitala zwiększyła liczbę objazdów prewencyjnych po placówkach. Personel szpitala uczestniczył w szkoleniach i został uwrażliwiony na nietypowe zachowania ludzkie. Zwraca też uwagę na zbędne bagaże lub rzeczy pozostawione w ogólnodostępnych miejscach. Kierownicy oddziałów zostali przeszkoleni, jak postępować w sytuacji, gdy trzeba będzie nagle udostępnić większą liczbę łóżek w oddziałach szpitala.

Usprawnienie usług

Szpital od kilku lat inwestuje w cyfryzację, co pomaga osiągnąć większą elastyczność świadczenia usług i bezpieczeństwo. W perspektywie 2007-2013 szpital zrealizował projekt (wartość: 3,8 mln zł, dofinansowanie z UE: 2,8 mln zł), dzięki któremu zafunkcjonował w Podkarpackim Systemie Informacji Medycznej (PSIM). Wdrożył szereg e-usług w zakresie ochrony zdrowia, z których korzystają pacjenci SPZZOZ oraz podmioty z nim współpracujące, a także wszyscy obywatele województwa podkarpackiego.

– Wybudowano 12 km sieci komputerowej i zintegrowano pod względem informatycznym wszystkie placówki szpitala. Dostosowano serwerownię do pracy z siecią. Szpital kupił 4 serwery, 135 zestawów komputerowych oraz urządzenia peryferyjne, a także oprogramowanie systemowe (licencje Windows) oraz dziedzinowe (do obsługi poszczególnych zakresów działalności szpitala zarówno w części medycznej, jak i kadrowo-księgowej). System szpitala (AMS) zintegrowano z systemem PSIM – wymienia Beata Cabaj.

Fot. Maciej Rałowski

Obecnie Szpital Powiatowy realizuje kolejny projekt z obszaru cyfryzacji: „E-usługi w SPZZOZ w Nowej Dębie”, korzystając z dodatkowej puli środków REACT-EU, w ramach reakcji Unii na pandemię COVID-19. Przedmiotem projektu jest wykonanie prac modernizacyjnych i adaptacyjnych, a także zakup sprzętu komputerowego, serwerowego i medycznego (2 wideogastroskopy, wideokolonoskop, bronchofiberoskop) niezbędnego do zmodernizowania obecnie świadczonych e-usług i umożliwienia realizacji e-usługi w zakresie Regionalnego Repozytorium EDM. Projekt zakłada utrzymanie integracji systemu dziedzinowego wnioskodawcy z systemem PSIM/RCIM, zgodnie z wymogami konkursu. Wartość projektu wynosi 2,8 mln zł, a dofinansowanie 2,08 mln zł.

– Dzięki modernizacji i usprawnieniu e-usług skróci się czas rejestracji pacjenta do lekarza oraz uzyskiwania informacji o dostępnych świadczeniach medycznych. Ułatwi to pracę personelu placówki oraz zmniejszy liczbę pacjentów w kolejkach do rejestracji. Pacjent będzie mógł się zapisać na wizytę w dowolnym czasie i z dowolnego miejsca – podkreśla Beata Cabaj. Upowszechnienie się takiego systemu nabiera znaczenia w sytuacji, jaką stworzyła ostatnia pandemia. Przede wszystkim wzrośnie bezpieczeństwo korzystania z usług szpitala.

Dyrektor Wiesława Barzycka podkreśla, że projekt ten udało się zsynchronizować w czasie z umową podpisaną z NFZ, która pozwoli na podniesienie poziomu bezpieczeństwa systemów teleinformatycznych wykorzystywanych przez szpital.

Jerzy Gontarz