Nowe Pzp

1 stycznia 2021 roku wchodzi w życie nowa ustawa Prawo Zamówień Publicznych (Pzp). Głównym jej celem jest uproszczenie procedur, zwiększenie konkurencyjności i dostępu do rynku zamówień, a także zrównoważenie pozycji zamawiających i wykonawców. Wszystko to skutkować ma większą przejrzystością zamówień.

Nowa ustawa Pzp została uchwalona przez Sejm 11 września 2019 r. i podpisana przez Prezydenta RP 14 października ub. r. Nie jest to kolejna nowelizacja, ale zbiór całkowicie nowych przepisów. Z uwagi na jej obszerność (ustawa liczy 623 artykuły) przedstawiamy tylko niektóre ze zmian. Cała ustawa dostępna jest na stronie Urzędu Zamówień publicznych (UZP).

1. Nowe rozwiązania

W ustawie wprowadzono nowy typ zamówień – zamówienia bagatelne. Są to zamówienia, w których wartość jednorazowego zakupu, bez podatku VAT, jest nie mniejsza niż 50 tys. zł, ale nie przekracza 130 tys. zł.

Na konstruowanie kryteriów oceny ofert istotnie wpłynie wprowadzona zasada efektywności ekonomicznej. Nowe przepisy mają sprawić, że zamawiający odejdą od głównego kryterium ceny na rzecz jakości. Obniżenie kosztów ma nastąpić nie poprzez poszukiwanie jak najniższej ceny, ale sprawnie przeprowadzoną procedurę wykorzystującą wszystkie dostępne w ustawie narzędzia.

Do rozpatrywania skarg na wyroki Krajowej Izby Odwoławczej (KIO) ustanowiono jeden sąd – Sąd Okręgowy w Warszawie. Wprowadzenie tej zasady pozwoli na zwiększenie jednolitości orzecznictwa w sprawach związanych z zamówieniami publicznymi.

W nowej ustawie wprowadzono również mechanizm koncyliacji, czyli ugodowego załatwiania sporów pomiędzy wykonawcą a zamawiającym na etapie wykonywania umowy. Strony będą mogły zwrócić się do Sądu Polubownego przy Prokuratorii Generalnej RP o szybkie rozstrzygnięcie sporu, zanim trafi on na drogę sądową.

2. Przygotowanie postępowania

Dla zamówień powyżej progów UE zamawiający muszą przeprowadzić analizę potrzeb i wymagań. Powinna ona zawierać:

• orientacyjną wartość zamówienia
• możliwość podziału zamówienia na części
• przewidywany tryb udzielenia zamówienia
• możliwość uwzględnienia aspektów społecznych, środowiskowych lub innowacyjnych zamówienia
• ryzyka związane z postępowaniem o udzielenie i realizacją zamówienia.

Przed wszczęciem postępowania o udzielenie zamówienia istnieje również możliwość przeprowadzenia wstępnych konsultacji rynkowych. Ma to pomóc zamawiającemu w przygotowaniu postępowania, a także poinformować wykonawców o planach i wymaganiach dotyczących zamówienia.

 3. Tryb podstawowy

W postępowaniach poniżej progu unijnego będzie obowiązywać tryb podstawowy w trzech wariantach:

• bez negocjacji – to odpowiednik dotychczasowego przetargu nieograniczonego. Postępowanie to ma być stosowane, gdy zamawiający na etapie wszczęcia postępowania precyzyjnie określił przedmiot i warunki zamówienia.
• z możliwością negocjacji – zastąpi negocjacje z ogłoszeniem oraz dialog konkurencyjny. Procedura ma być stosowana, gdy zamawiający nie jest w stanie określić wszystkich warunków zamówienia. Celem negocjacji jest „ulepszenie” otrzymanych ofert. Negocjacje są fakultatywne i nie można negocjować kryteriów oceny ofert i ich wagi.
• z obligatoryjnymi negocjacjami – stosowany, gdy potrzeby zamawiającego i specyfika przedmiotu zamówienia uniemożliwiają precyzyjne podanie warunków zamówienia. Można negocjować wszystkie elementy zamówienia, a także wagi przypisane kryteriom oceny ofert.

 4. Wadium

We wszystkich postępowaniach niezależnie od wartości zamówienia wadium będzie fakultatywne. Zamawiający może żądać wniesienia wadium w wysokości nie większej niż 3% wartości zamówienia w przypadku zamówień o wartości przekraczającej progi unijne i 1,5% wartości zamówienia w progach krajowych.

5. Termin związania ofertą

W postępowaniach poniżej progu unijnego termin związania ofertą nie ulegnie zmianie. Natomiast powyżej progu unijnego termin ten wydłuży się co do zasady do 90 dni. Zamawiający może go wydłużyć tylko raz.

 6. Zrównoważenie stron w umowach

Nowa ustawa ogranicza zbyt jednostronne kształtowanie postanowień umów czy też wprowadzanie przez zamawiających zapisów nadmiernie restrykcyjnych i nieproporcjonalnych do rodzaju i wartości zamówienia. Zawarcie umowy nie jest celem samym w sobie. Jest nim należyte wykonanie zamówienia.

Zrównoważeniu pozycji stron ma sprzyjać wprowadzenie:

• katalogu klauzul abuzywnych (niedozwolonych)
• obligatoryjnych postanowień umowy (m.in. termin wykonania, warunki płatności)
• zmiany w zakresie określania maksymalnej wysokości zabezpieczenia należytego wykonania umowy (nieprzekraczającej 5% ceny całkowitej)
• obowiązku przygotowania raportu z realizacji zamówienia przez zamawiającego.

7. Nowe obowiązki zamawiającego

Zgodnie z nowymi przepisami zamawiający ma obowiązek:

• aktualizacji rocznych planów zamówień i ich publikowania w Biuletynie Zamówień Publicznych (BZP)
• zapewnienia dostępu do specyfikacji warunków zamówienia aż do dnia udzielenia zamówienia (nieusuwanie jej ze strony internetowej)
• przekazanie prezesowi Urzędu Zamówień Publicznych informacji o złożonych ofertach lub wnioskach o dopuszczenie do udziału w postępowaniu w terminie 7 dni od dnia otwarcia ofert albo unieważnienia postępowania

• zamieszczenia w BZP ogłoszenia o wykonaniu umowy w terminie 30 dni od jej realizacji
• poinformowania prezesa UZP o wykonaniu umowy
• sporządzenia raportu z realizacji zamówienia po zakończeniu umowy.

8. Zapłata wynagrodzenia za poszczególne części

W przypadku umów zawartych na okres dłuższy niż 12 miesięcy ustawodawca przewidział obowiązkową zapłatę wynagrodzenia w częściach lub udzielenie zaliczki. Zamawiający określa w umowie procent wynagrodzenia wypłacanego za poszczególne części. Procentowa wartość ostatniej części wynagrodzenia nie może wynosić więcej niż 50% należnego wynagrodzenia, a zaliczka nie może być mniejsza niż 5%.

9. Usprawnienie postępowania przed KIO

Wykonawcy będą mogli skarżyć wszystkie czynności zamawiającego podjęte w postępowaniu, niezależnie od wartości zamówienia. Możliwe będzie także wnoszenie odwołań na niezgodne z ustawą zapisy wzorów umów, np. dotyczące kar za niezawinione opóźnienie. Kolejnym usprawnieniem jest wydłużenie terminu na wniesienie skargi do sądu ds. zamówień publicznych na orzeczenie KIO z 7 do 14 dni oraz obniżenie opłaty od skargi na orzeczenie KIO. Odwołania wykonawców w przypadku największych postępowań będą rozpatrywać trzyosobowe składy orzekające (wcześniej była to zazwyczaj jedna osoba). Wprowadzenie tej zasady pozwoli na szerszą wymianę poglądów pomiędzy członkami KIO. 

Czas na szkolenie

Beneficjentów Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego zachęcamy do udziału w dwudniowym szkoleniu dotyczącym nowej ustawy Pzp. Do wyboru są dwa terminy: 30 listopada – 1 grudnia oraz 17-18 grudnia. Szczegółowe informacje oraz formularze zgłoszeniowe znajdują się na stronie www.rpo.podkarpackie.pl w zakładce: Weź udział w szkoleniach i konferencjach.