WUP wspiera uchodźców

Gdy po agresji Rosji na Ukrainę ruszyła w kierunku Polski fala uchodźców, Wojewódzki Urząd Pracy (WUP) w Rzeszowie przygotował pakiet działań pomocowych. Utworzył także Punkt Informacyjny dla Uchodźców i Przedsiębiorców, w którym udziela informacji w językach polskim, ukraińskim i rosyjskim.  

Tuż po wybuchu działań wojennych w Ukrainie rzeszowski WUP nawiązał współpracę z Lwowskim Obwodowym Centrum Zatrudnienia. Drogą elektroniczną przekazano niezbędne informacje o możliwościach uzyskania wsparcia dla uchodźców ukraińskich przekraczających granice Polski. Wspólnie z pracownikami Lwowskiego Obwodowego Centrum Zatrudnienia polscy urzędnicy opracowali ulotkę w języku ukraińskim. Wydrukowano ją we Lwowie i jest dystrybuowana wśród osób opuszczających Ukrainę (dostępna jest także w wersji elektronicznej). Ukraińska strona na bieżąco otrzymuje informacje dotyczące sytuacji na podkarpackim rynku pracy oraz aktualne regulacje prawne dotyczące zatrudniania uchodźców z Ukrainy.

Docieramy z informacją 

Materiały informacyjne zawierają niezbędne linki do stron internetowych publicznych instytucji rynku pracy i Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. Serwis internetowy WUP w Rzeszowie został przystosowany językowo dla obywateli Ukrainy – możliwa jest zmiana i wybór języka strony. Oprócz natywnego języka polskiego można wybrać także: ukraiński, białoruski, rosyjski oraz angielski. Aplet pozwala też na skorzystanie z technologii Google Tłumacz.

W rzeszowskiej siedzibie WUP dostępne są aktualizowane materiały informacyjne opracowane przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej. Pracownicy urzędu posługujący się językami ukraińskim i rosyjskim pomagają w opracowaniu dokumentów aplikacyjnych w języku polskim. Obywatele Ukrainy mają również dostęp do tłumacza CV w wersji online (na stronie zielonalinia.gov.pl) w czterech językach.

Pracownicy urzędu monitorują i uczestniczą w wymianie informacji na grupach założonych przez Ukraińców w mediach społecznościowych, ułatwiających poszukiwanie pracy, miejsca w żłobku czy przedszkolu, mieszkania na wynajem itp. Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie postawił na bezpośrednią obsługę obywateli Ukrainy i działania z zakresu marketingu szeptanego – przekazywanie informacji praktycznych i sprawdzonych, które krążą w otoczeniu odwiedzających urząd Ukraińców z ust do ust, zwiększa zasięg i dotarcie z potrzebnymi danymi.

Pomoc systemowa 

WUP nawiązał współpracę z Okręgową Izbą Radców Prawnych w Rzeszowie, a także przedstawicielami przedsiębiorców, urzędów pracy, Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, Państwową Inspekcją Pracy. Efektem było zorganizowanie w marcu konferencji, na której przedstawiono propozycje działań i wsparcia dla obywateli Ukrainy.

Wiele podmiotów ekonomii społecznej (PES) włączyło się w akcję pomocy dla uchodźców. WUP od kilku miesięcy podpisuje z nimi aneksy do umów, które pozwalają rozszerzyć zakres projektów finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego. Za dodatkowe środki pochodzące z oszczędności regionalne ośrodki wsparcia ekonomii społecznej, a także PES uruchamiają specjalne mechanizmy zakupowe, dzięki którym do najbardziej potrzebujących obywateli Ukrainy trafia żywność i ubrania, a także są organizowane lekcje języka polskiego.

Również Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie wraz z Centrum Kultury i Języka Polskiego Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie zorganizował bezpłatny kurs języka polskiego dla 21 osób pochodzących z Ukrainy. Szkolenie rozpoczęło się pod koniec marca 2022 r. w Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Rzeszowie. Kolejne spotkania w ramach kursu realizowane były na terenie uczelni. Działanie miało na celu określenie dalszej współpracy w obszarze organizacji szkoleń z języka polskiego dla obywateli Ukrainy uciekających przed wojną.

Deficytowe zawody 

Z grupy wojennych uciekinierów w Polsce pozostają głównie kobiety, osoby młode i dzieci. Mężczyźni wrócili na Ukrainę jako poborowi. Dlatego na podkarpackim rynku pracy deficyt będzie zwiększał się w zawodach związanych z transportem, budownictwem, w dorywczych pracach w rolnictwie wymagających siły fizycznej. Znalezienie cieśli, murarzy, tynkarzy, brukarzy, dekarzy, betoniarzy-zbrojarzy od czasu pandemii graniczy z cudem. Pomimo bliskiego sąsiedztwa uchodźcy z Ukrainy wybierają, podobnie jak przed konfliktem zbrojnym, inne regiony (mazowieckie, wielkopolskie, dolnośląskie), gdzie mają większe możliwości znalezienia pracy lub na lepszych warunkach.

Uchodźcy z zachodniej Ukrainy bardzo dobrze przystosowują się do polskich warunków, również ze względu na częstą wśród nich znajomość języka polskiego. Osoby uciekające z terenów wschodniej Ukrainy zwykle wymagają szkoleń językowych. Do Polski trafiło wiele Ukrainek, specjalistek w swoich dziedzinach, ale nie mogą podjąć od razu pracy w swoim zawodzie z powodu problemów z nostryfikacją dyplomów. Takie osoby będą mogły skorzystać z projektu realizowanego przez WUP (zob. „Razem Możemy Więcej”).

Na Podkarpaciu Ukraińcy najszybciej mogą wypełnić lukę w niektórych zakładach z sektora handlu, logistyki. Szczególnie dotyczy to pracowników bezpośrednio uczestniczących w produkcji, ponieważ nie wymaga to długotrwałej certyfikacji, wielomiesięcznych praktyk czy dobrej znajomości języka polskiego. Jednym z kłopotów jest to, że wiele ofert dotyczy raczej zawodów, w których specjalizują się mężczyźni (kierowcy ciągników siodłowych, kierowcy samochodów dostawczych z uprawnieniami do przewozu żywności i możliwością załadunku i rozładunku towarów). Kobiety znajdą oferty przede wszystkim w branżach fizjoterapeutycznej, kosmetycznej, fryzjerskiej, gastronomicznej, hotelarskiej, rolniczo-sadowniczej, handlowej i krawieckiej. Na podkarpackim rynku pracy jest również zapotrzebowanie na farmaceutów, pielęgniarki, stomatologów, pomoce stomatologiczne, fizjoterapeutów, specjalistów z branży IT, przedszkolanki, nauczycieli języków angielskiego i ukraińskiego.

Warto zauważyć, że wobec trudnej sytuacji geopolitycznej nowo zarejestrowani uciekinierzy z wojny stanowią mały odsetek osób bezrobotnych. Są oni aktywizowani na takich samych warunkach jak miejscowi bezrobotni.

Rynek pracy otwarty